Su Sondajının Önemli Parametreleri
a) Doğru kuyu yeri (sondaj lokasyonu) seçimi
İnceleme sahası hangi yapıyı arz ederse etsin, doğru sondaj lokasyonu (kuyu yeri) seçimi bol su elde etmek demektir. Gelişigüzel bir noktaya yapılacak sondaj ile şayet akifer kaya mevcut ise; permeabilite, kappilarite ve poroziteye bağlı olmak kaydıyla bir miktar yeraltı suyu elde etmek mümkündür. Bununla birlikte detay jeofizik çalışmalarla çatlak sistemleri (fayIanmalar) tespit edilerek seçilecek uygun lokasyonlara sondaj yapıldığında, çalışma sahasından alınabilecek maksimum yeraltı suyu elde edilmiş olunacaktır.
b) Hesaplanan derinliğe ulaşılması
Etüt neticesinde hesaplanan derinliğe mutlaka ulaşılmalıdır. Bu da ancak yüksek kapasiteli bir sondaj makinesiyle mümkündür. Yeraltı suyu 155m.de ise; 150 m. derinliğinde açılan kuyudan, ya hiç su çıkmayacak ya da ihtiyacı karşılamayacak kadar az miktarda su çıkacaktır.
c) Kuyu sapmalarının olmaması
Sondaj yapılırken matkabın üzerinde mutlaka Drill Collar (ağırlık) kullanılarak muhtemel sapmalar önlenmelidir.
d) Kuyu çapı ne olmalı?
Kuyu çapları derinlikle doğru orantılıdır. Derinlik arttıkça kuyunun başlangıç çapları da o oranda geniş seçilmelidir. Kuyudan elde edilmesi beklenen yeraltı suyu ne kadar çok ise dalgıç pompa ebatları da o oranda büyüyecektir. Buna bağlı olarak kuyu ve teçhiz borusu çapları mümkün olduğunca geniş seçilmelidir.
e) Teçhiz (muhafaza) borusu ve özellikleri
Teçhiz (muhafaza) boruları PVC veya demir menşeîli olabilmektedir. Kuyunun çapı ve derinliğinin yanı sıra formasyonun cinsine bakılarak boru seçimi yapılmaktadır. PVC borunun asgari 7mm. ve demir borunun asgari 5mm. et kalınlığında olması gerekir. Daha ince veya kalitesiz borular kuyunun stabilitesini sağlayamazlar. Kumlu ve siltli formasyonlarda, mutlaka köprü tip filtre borular kullanılmalıdır.
f) Çakıllama ve annülüs aralığı
Açılmış ve borulanmış kuyunun cidarı ile teçhiz borusu arasında kalan, çakılla doldurulacak olan boşluğa “annülüs aralığı” denir. Çakıl zarfı yani annülüs aralığı ne kadar geniş olursa yeraltı suyu iyi filtre edilmiş ve siltasyon önlenmiş olur.
g) Kuyunun yıkanması ve inkişaf ettirilmesi
Çamur sirkülasyonuyla yapılan sondajlarda çatlaklar ve rezervuar gözenekleri çamurla sıvanır. Kuyu cidarında oluşan ve birkaç cm. kalınlıkta olabilen bu çamura “mudcake” yani çamur pastası denilir. Delme işleminin bitiminden sonra kuyu önce bol ve temiz suyla yıkanmalıdır. Ardından kuyu tabanından yeryüzüne doğru yüksek basınçlı ve debili hava yardımıyla kuyudaki çamur ve artıkları tamamen temizlenerek kuyu inkişaf ettirilmelidir.
h) Uzun ömürlü ve çok su veren bir kuyuya sahipsiniz
Yukarıdaki parametrelere birebir uyularak açılan kuyular, sağlıklı kuyulardır. Uzun seneler boyunca yüksek debili yeraltı suyu elde etmemize imkân verirler. Ayrıca büyük su depoları yapılmasına da lüzum yoktur çünkü yeraltındaki rezervuar zaten tabii bir depodur. Bunun yanı sıra iki veya üç senede bir defa olmak kaydıyla kuyunun yüksek basınçlı havayla temizlenmesi, gözeneklerin açılmasına ve debinin artmasına sebep olacaktır.
